Oktober 2017

 

Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) en gastouders

 

Doel van de wijziging van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) is dat iedereen die arbeid verricht op basis van een overeenkomst van opdracht (ovo), "anders dan uit hoofde van de uitoefening van een bedrijf of in de zelfstandige uitoefening van een beroep", recht krijgt op het wettelijk minimumloon.

 

De minister van SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) had in december al aangegeven gebruik te zullen maken van de mogelijkheid om gastouders die met een ovo werken uit te zonderen van de WML, zodat de huidige beloningsstructuur en flexibiliteit behouden kunnen worden.

 

Via een wijziging van het Besluit minimumloon en minimumvakantiebijslag worden gastouders die werkzaam zijn op basis van een overeenkomst van opdracht en waarbij de opvang plaatsvindt op het woonadres van de gastouder uitgesloten van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. Deze wijziging is kortgeleden gepubliceerd.

 

In de Nota van toelichting bij het Besluit minimumloon en minimumvakantiebijslag in verband met arbeidsverhoudingen die als dienstbetrekking in de zin van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag worden beschouwd, wordt aangegeven dat gastouders die werkzaam zijn op basis van een overeenkomst van opdracht, worden uitgesloten van de WML, in verband met de bijzondere aard van de arbeidsverhouding.

 

In deze Nota van toelichting staat over gastouderopvang onder andere het volgende:

“Gastouders die werkzaam zijn op basis van een overeenkomst van opdracht ontvangen gemiddeld € 5,60 per uur per kind. Dit is iets meer dan de maximum uurprijs waarvoor kinderopvangtoeslag, te weten € 5,52 per uur, kan worden verkregen. Gastouders vangen gemiddeld twee kinderen op en gemiddeld genomen verdienen gastouders dan ook het wettelijk minimumloon. Gastouders die één kind opvangen, verdienen minder dan het wettelijk minimumloon, maar het is gerechtvaardigd om ook deze gastouders uit te zonderen vanwege de omstandigheid dat de gastouder een deel van de opvangtijd naar eigen inzicht kan benutten. Immers, de opvang vindt plaats in de eigen woning van de gastouder zodat de gastouder een deel van de opvangtijd kan besteden aan eigen (huishoudelijke) taken. Dit maakt de arbeidsverhouding van gastouders ook uniek ten opzichte van de arbeidsverhouding van andere beroepsgroepen. Gelet hierop moeten gastouders die werkzaam zijn op basis van een overeenkomst van opdracht dan ook uitgezonderd worden van de WML.” Of het in het algemeen zo is dat een gastouder “een deel van de opvangtijd kan besteden aan eigen (huishoudelijke) taken”, is een andere discussie, maar dat dit op deze manier in deze Nota staat, zal voor veel serieus werkende gastouders niet leuk zijn om te lezen.

 

Verder valt in deze Nota te lezen: “Indien er geen uitzondering wordt gemaakt heeft dit grote gevolgen voor gastouderopvang. Immers, gastouders sluiten een overeenkomst van opdracht af per ouderpaar, terwijl zij kinderen van meerdere ouderparen gelijktijdig opvangen. Het maakt voor hun inkomsten verschil of zij twee kinderen van eenzelfde ouderpaar opvangen of twee kinderen van twee ouderparen. In het eerste geval sluit de gastouder één overeenkomst van opdracht af met het ouderpaar voor de opvang van hun twee kinderen. Dit ouderpaar is dan ten minste eenmaal het wettelijk minimumloon verschuldigd. Heeft de gastouder echter twee kinderen in de opvang die elk van een ander ouderpaar zijn, dan sluit de gastouder twee overeenkomsten van opdracht af en is er recht op twee maal het wettelijk minimumloon. Terwijl de gastouder in beide situaties evenveel arbeid verricht, zou er een groot verschil in verdiensten zijn.

 

Daarnaast is bij de gastouderopvang de nodige flexibiliteit vereist ten aanzien van de uren van opvang. Als een ouderpaar twee kinderen bij een gastouder onderbrengt, wil dat niet zeggen dat beide kinderen dezelfde uren aanwezig zijn, bijvoorbeeld als gevolg van verschillende schooltijden of ziekte van een van de kinderen. In de huidige praktijk wordt per kind per uur betaald en maakt het niet uit of de kinderen al dan niet gelijktijdig bij de gastouder zijn. Na de wijziging van de wet (waardoor personen werkzaam op basis van een overeenkomst van opdracht onder de reikwijdte van de WML komen te vallen) zouden de ouders voor ieder uur van opvang het wettelijk minimumloon dienen te betalen (en maakt het niet uit of dan één kind of beide kinderen bij de gastouder zijn).” Voor dit laatste is nu dus een uitzondering gemaakt.

 

Over gastouders aan huis, gastouders die bij vraagouders in huis werken staat in deze Nota: “Gastouders die werkzaam zijn op basis van de regeling dienstverlening aan huis vallen reeds als werknemer onder de WML en worden niet uitgesloten. De hiervoor beschreven problematiek raakt de gastouders die werkzaam zijn op basis van deze regeling niet. In dat geval is er namelijk sprake van één werkgever, de vraagouder. Ook wordt in het huis van de vraagouder opgevangen en kan de gastouder niet een deel van de opvangtijd besteden aan eigen (huishoudelijke) taken.”

 

In de bovengenoemde Nota van toelichting is ook het volgende te lezen:

“In het nieuwe artikel 2 (van het besluit) is de uitzondering geformuleerd voor gastouders die werkzaam zijn op basis van een overeenkomst van opdracht. Hierbij is verduidelijkt dat deze uitzondering alleen gastouders betreft waarbij de opvang plaatsvindt op het woonadres van de gastouder en dus niet op het woonadres van een van de ouders van de kinderen voor wie de gastouder opvang biedt. Gastouders die kinderen opvangen op het adres van de zogenoemde ‘vraagouder’ worden beschouwd als werknemer en vallen nu al onder de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. Voor deze groep is een uitzondering dus niet noodzakelijk.”

Gastouders die werkzaam zijn onder de Regeling dienstverlening aan huis moeten inderdaad al minstens het minimumloon verdienen.

 

De reikwijdte van de WML "strekt zich overigens niet uit tot personen die krachtens overeenkomst arbeid verrichten uit hoofde van de uitoefening van een bedrijf of in de zelfstandige uitoefening van een beroep". Voor (echte) zelfstandig ondernemers gaat dit hele verhaal dus niet op.

 

 

© 2017 De Gastouderjurist.